του Βλάση Οικονόμου 

Οι μικροεπιχειρήσεις (έως 9 εργαζόμενοι με τζίρους έως 1 εκατ. Ευρώ) είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Με περισσότερες από 1,8 εκατομμύρια επιχειρήσεις που απασχολούν περίπου 3,2 εκατομμύριο εργαζόμενους, αντιπροσωπεύουν πάνω από το 95% του επιχειρηματικού ιστού της χώρας. Από τα παντοπωλεία και τα μικρά καταστήματα έως τα ταξί και τις μεταφορικές εταιρείες, οι μικροεπιχειρήσεις στηρίζουν την απασχόληση και τις τοπικές κοινωνίες. Όμως το μικρό τους μέγεθος, η περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση και η εξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα τις καθιστούν ευάλωτες στις διακυμάνσεις των τιμών των ορυκτών καυσίμων. Πιο συγκεκριμένα, το νέο Σύστημα Εμπορίας Αδειών Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (ΣΕΔΕ2) από το 2027, θα έχει επιπτώσεις στο ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων αυτών. 

Σε πρόσφατη μελέτη που εκπονήθηκε από το IEECP για την αποτίμηση του κόστους του ΣΕΔΕ2 (στα πλαίσια της τεχνικής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκπόνηση του Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου), υπολογίστηκε ότι περισσότερες από 150.000 μικροεπιχειρήσεις θα πληγούν άμεσα από το ΣΕΔΕ2 (το οποίο δεν αναφέρεται στις παραγωγικές διεργασίες κάθε επιχείρησης παρά στη θέρμανση, ζεστό νερό χρήσης, μαγείρεμα, άλλες λειτουργίες και μεταφορές). Πιο συγκεκριμένα, 100.000 μικροεπιχειρήσεις θα έχουν αύξηση κόστους λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων στα κτίριά τους (περίπου 12% του συνόλου) και 55.000 που χρησιμοποιούν μεταφορές. Σε σύνολο, σχεδόν μια στις πέντε μικροεπιχειρήσεις θα επηρεαστούν από το ΣΕΔΕ2. Οι αναφερόμενοι κλάδοι που σχετίζονται με το ΣΕΔΕ2 παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα

Οι επιπτώσεις του ΣΕΔΕ2 δεν είναι ίδιες για όλους. Οι υπολογισμοί δείχνουν μεγάλες διαφορές ανάλογα με τη δραστηριότητα. Παραδείγματος χάριν, μικροεπιχειρήσεις που χρησιμοποιούν πετρέλαιο θέρμανσης στα κτίρια θα επιβαρυνθούν επιπλέον (της τιμής του πετρελαίου) κατά 80 € ετησίως και 40 € για φυσικό αέριο. Μια αντίστοιχη μεταφορική επιχείρηση με μικρά φορτηγά θα επωμιστεί επιπλέον κόστος 500 € ετήσια, ενώ τα μεγάλα φορτηγά θα έχουν επιπλέον 2.300 € έως 3.800 € τον χρόνο (σε σενάρια υψηλότερων τιμών CO2). Τα ταξί θα έχουν μια αύξηση κατά 900 € ετήσια και τα λεωφορεία έως 4.000 €. Ενδεικτικά, για μια μικρή μεταφορική επιχείρηση με μικρά φορτηγά, η επιπλέον επιβάρυνση μπορεί να ανέρθει σε 2.500 € ετήσια. Λόγω της ιδιαιτερότητας του τριτογενή τομέα και της έλλειψης δεδομένων, χρειάζεται συστηματική εργασία από τα αρμόδια υπουργεία για την ετήσια συλλογή δεδομένων προκειμένου να υπάρχει ασφαλής προσέγγιση και μέτρα στο Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο και διαχωρισμός μεταξύ των επιχειρήσεων/κλάδων. 

Συνολικά, οι μικροεπιχειρήσεις θα επωμιστούν πρόσθετο κόστος 2 δισ. € την περίοδο 2027–2032, δηλαδή σχεδόν 330 εκατ. € τον χρόνο, το οποίο μπορεί να ανέλθει σε 3 δις € σε περίπτωση υψηλότερων τιμών. Σε σύνολο κόστους οι μικροεπιχειρήσεις θα έχουν περίπου 5 δις € για τα ορυκτά καύσιμα που χρησιμοποιούν. Η αύξηση αυτή θα είναι σημαντική να αντιμετωπιστεί για την ανταγωνιστικότητα των μικρών επιχειρήσεων. 

Οι συνέπειες δεν είναι ίδιες παντού. Μικροεπιχειρήσεις σε αστικά κέντρα ίσως αντέξουν καλύτερα, ενώ σε νησιωτικές και ορεινές περιοχές τα περιθώρια είναι μικρότερα. Οι οδηγοί ταξί στην Αθήνα πιθανόν να επωφεληθούν από μελλοντικές επιδοτήσεις για ηλεκτρικά οχήματα, αλλά οι μικρές επιχειρήσεις μεταφορών στα νησιά έχουν περιορισμένες επιλογές. Επιχειρήσεις σε παλιά κτίρια με πετρέλαιο θέρμανσης επίσης δυσκολεύονται περισσότερο από επιχειρήσεις σε νεότερα κτίρια. Προκειμένου να μειωθούν οι επιπτώσεις του ΣΕΔΕ2, προτείνονται αρκετά μέτρα για το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο, όπως ενδεικτικά

• Ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων επιχειρήσεων και αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης με αντλίες θερμότητας και ΑΠΕ. 
• Δημιουργία κέντρων πληροφόρησης σε Επιμελητήρια και ΚΕΠ για να βοηθήσουν τις μικρές επιχειρήσεις να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση.
• Επιδοτήσεις, δάνεια και προγράμματα απόσυρσης για την αγορά ηλεκτρικών βαν και μικρών cargo μέσων εντός των πόλεων.

Τα αποτελέσματα της μελέτης αναλυτικότερα παρουσιάζονται στο https://ieecp.org/publications/the-costs-of-the-emissions-trading-scheme-in-buildings-and-transport-in-greece-and-policy-recommendations-for-the-social-climate-plan/ 

- Οικονόμου Βλάσης, Institute for European Energy and Climate Policy

Πηγή: https://energypress.gr/